شاهزاده روم و جهانی شدن

انتشار: روزنامه جوان

بی ارادگی مسئولان فرهنگی در قبال نتایج جهانی

تا به امروز نقد ها و معرفی های زیادی برای این انیمیشن (شاهزاده روم) نوشته شده است که قصدی برای بیان مکررشان نیست و به نظر حقیر، لازم است موضوع این انیمیشن یک بار از نگاهی دیگر و نه در مقایسه میان آثار ایرانی و یا آینده انیمیشن سازی و فروش در گیشه که قطعا در جای خود بسیار پر اهمیت هستند، تفسیر شود.

باید پیروزی ابتدایی یا اهمیت و تامل پذیری انیمیشن "شاهزاده روم" را در قدم اولش، یعنی انتخاب موضوع دانست.

 موضوع و داستانی  بکر، واقی و کمتر شنیده شده حتی برای شیعیان که به خودی خود راز آلود است و به جهت ویژگی هایی که بعد تر بدان اشاره خواهد شد، از اهمیتی بالا برخوردار است.

تمام آنچه انیمیشن"شاهزاده روم" میگوید این است که: مادر منجی وعده داده شده در تمامی ادیان به عنوان شیوع دهنده نهایی عدل در جهان، متولد و بزرگ شده در کشوری غیر از زادگاه منجی (عراق)، بلکه  یک امپراطوری غربی، یعنی روم باستان است.

 میتوان روم باستان را به دلیل گستردگی عرایضی اش که تمام اروپای فعلی و بخشی از خاور میانه امروزی را در بر میگرفت، و به خاطر تاریخ طولانی، به عنوان نمادی از غرب به حساب آورد.

مادر حضرت مهدی(ملیکا) یک شاهزاده مسیحی رومیست( نوه قیصر کبیر روم) که با داستانی عجیب( به هم خوردن چند باره مراسم عروسی اش با یکی از سران سپاه به خاطر زلزله یا...) ، از روم  به عراق، بغداد و بلاخره خانه پدر حضرت مهدی یعنی امام حسن عسگری میرسد، آنهم نه به صورت اتفاقی که به صورتی نشان شده.

 بهتر است بدین صورت نگاه کنیم که گویی خداوند تقدیر را به گونه ای رقم زده است که نجات بخش این عالم و موعود نهایی، نه تنها در اندیشه جهانی، بلکه در نژاد از شرق و غرب عالم باشد؛ و انیمیشنی ایرانی شیعی، آمده است این نکته را یاداور شود و موعود مقدس خود را به مخاطب جهانی اش، یک شاهزاده از روم معرفی میکند. (شاهزاده روم نامیست با جناسی زیبا، از یک سو اشاره با شاهزاده بودن حضرت ملیکا و از سویی دادن نصبت شاهزادگی به جهت القای ارادت و بزرگی فرد به حضرت مهدی_(عج))

انگار که شاهزاده روم در فضایی که رسانه ها و نظام سلطه علنا سعی در تولید نگاهی متحجر و سرکوبگر از اندیشه اسلامی دارد، دست های کودکان رمانیایی، ایرانی، فلسطdنی و فرانسوی و... را به هم گره میزند تا در مغرب زمینی که به خاطره کینه توزی های سردمداران خود، شاید هیچ مشترکی بین خود و اسلام پیدا نمیکنند، مشترک وحدت بخشی مثل منجی را شاهد باشند. و این مشترک نه صرفا به جهت بیان زادگاه مادر منجی، بلکه به خاطر نگاه به رجعت پیامبر بیشترین گرایش دینی در غرب، یعنی مسیحیت نیز هست، نکته ای که در انیمیشن از زبان اسقف مسیحی بیان میشود.

  این استراتژی ایست از هنر انقلاب اسلامی که ریشه اش کتابیست که میگوید:" قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى کَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَیْنَنَا وَ بَیْنَکُمْ .....(آل عمران/64)

با تفاسیر بیان شده،  "شاهزاده روم"،به جهت موضوع، یک انیمیشن با نگاه جهانیست و میتواند به راحتی دست مایه ساخت یک فیلم سینمایی نیز شود؛ که خوشبختانه در ساختار انیمشن سازی نیز توانسته است متفاوت از تمام انیمیشن های ایرانی، در کیفیتی بالا ظاهر شود.

البته گفتنیست که فیلمنامه اثر خالی از ضعف نیست که در صورت نبودشان، رسیدن به ویژگی های بیان شده قطعا تسحیل میگردید.

نکته ای دیگر در نفسیر این انیمیشن، هم زمانی اش با دو اتفاق با رویکردی جهانی است. یکی همزمانی با فیلم عظیم " محمد" ساخته مجید مجیدی و دیگری دو نامه رهبر معظم انقلاب به جوانان اروپایی و امریکایی.

       

دغدغه ساخت فیلم محمد از همان ابتدا به گفته کارگردان در واکنش به یک اتفاق جهانی یعنی تفسیری غیر واقعی و خشن از پیامبر و اسلام بوده که البته اگر این دغدغه در کلام هم بیان نمیشد، قابل تشخیص بوده است . فیلمی عظیم و حرفه ای که هم ترازی اش در میان آثار بزرگ سینمای جهان، نگاه جهانی اش را یاداور میشود. اثری که برای تذکر رحمانیت اسلام و پیامبر و وحدت بین مذاهب در بحبوحه شیوع نگاه و حشی و سرکوبگر سلفی تکفیری داعش و به تعبیر رسانه های غربی، دولت اسلامی عرق و شام اکران شد؛ و چون اثرش غیر قابل انکار بود، به طرز مضحکی از رقابت جهانی اسکار حذف شد.

هم زمانی دیگر، ارسال دونامه در خطاب مستقیم به جوانان اروپایی و آمریکایی از طرف رهبر معظم انقلاب اسلامی در دوسال اخیر است که هر دو در واکنش به نگاه مخدوش شده  اسلام  در مغرب زمین نوشته شد، که خود موید یک نگاه فرامرزی و به تعبیری تذکری نیز هست برای داشتن رویکردی جهانی.

 متاسفانه باید اغراق کرد که این تقارن اتفاقی اما مبارک ، نه به دست هوشمند مسئولین مربوطه در حوزه فرهنگ در جمهوری اسلامی، که به دست تقدیر خداوند رقم خورده است و مجدد باید اغراق کرد که مسئولین فرهنگ دستی نمایشی بر سکان فرهنگ این مرز بوم دارند و نه خود و نه بسیاری از هنرمندان مورد تقدیرشان، به گواه آثار، اصلا مسئله ای جهانی برخلاف دیگر کشور ها و اهداف انقلاب، برای خود قائل نیستند و بدون هیچ تردیدی میتوان مصداقی از این بی مسئلگی را در جشنواره پیش رو پیش بینی کرد و مدیران را نه جهت دهنده که صرفا کف زننده های این فستیوال ها به حساب آورد.